Sam 37:4 in “Toupa tung ah leng kipaak in; huchi’n na lungtang deihlamte a hon pe diing hi” achi hi. Hiai Sam thuvual nih hong kizom ahi a, i hih masak zawk di om hi’n leng atheih theih hi. A kim-kiang a changte toh i simkhawm apat i theihsiam ahihleh, thil hoihlou leh dikloute leh huaibang hihte ziak a lungkham lou a, muanhuai Pathian tung ah leh Amah apat suak thilhoihte a kingak kinken diing ahihdan leh Amah tung a kipaakte kalsuan hihkipsak a, A khut ngei a len ahihdan i mu hi.
Pathianthu teeltuam neithei kihilou:
I chaangtel, “Toupa tung ah leng kipak in; huchi’n na lungtang deihlamte a hon pe diing hi” chi a, i sim toh kiton a i lungsim in ana letkip geih om hi in i thei hia? “… na lungtang deihlamte a hon pe diing hi” chih ahideuh pen di’n ka gingta hi. Laisiangthou himhim i sim chiang a, thuum masa lou a, ngaihtuah zek ngellou a, bang gen a, huai kigen tungtawn a ei hinkhua a bangchi hinpihthei di, chih sang a i gensak ut teng chauh bang gensak a, i theih ut teng chauh bang thei a, i utdan leh utna teng chauh khawng zang i hihleh, khelhna ahih ban ah, Pathian min susetu i hi chih thei ni. Laisiangthou pansan kichi sam le’ng le, pansan kha taktak lou chihna hi diing ahi. I huchih uleh, a pawlawng in “Pathian, Pathian” chimah le’ng, i mimal hinkhua kikhek zou ngeilou dia, khalam a khanna leh theihthuukna om hetlou dia, Pathianthu neptak a koih leh, Pathianthu leh Amah ngei leng dikloutak a, ei phattuamna dia zuak chihna kihi kha diing ahi. I Toupa khovel ah hong pai lai in, “…. siahkhonte leh kizuakte’n Pathian gam ah nou a hon lut khelh ding uh” achih omzia theihchian sem in hong om zel hi i Khristian khotang i et kiimveel chiang in (Matthai 7:21 & Matthai 21:31). Huaiziak in “a theih lam zaw kithei a kizui zoulou” chih kampau kizang tam hi. Thilhoih hih diing thei a i hih tuankei leh khial kihi ahi (Jacob 4:17).
Khuak’ pilna hilou in Khasiangthou’ pilna:
Khuak theihna in i lungtang a sukkhak keileh, theihna tan lel ah phatuam hetlou in bei hi. Pathianthu in i lungtang hon khoihkhak chiang in bel, kikhekna leng ana ki angvaan thei zel hi (Hebrute 4:12 ; Jacob 1:23-25 ; 1 Thessalonikate 2:13). Zui zou kei lengle, a thei hih bek chu ut kihi maw? I chitlouhna uh gen a kineih i kisa na di ua, theihnalam (thei kisaknate) ah chin kisa in, i theihna uh kisuanpih tham sa i hi uh chihna ahilel hi. Pathianthu hing i chih, mihing pilna a gelh ahikei a, gelh zoh vual diing leng ahihlouh man in, mihing pilna a suut diing leng ahikei hi. Pathian in A gelh ahihman in (2 Timothi 3:16), Pathian’ Kha panpihna lou a theihtheih diing leh theisiam diing hilou hial hi (Johan 14:26). Pathian’ Kha in bel, i lungtang sukha teitei di’n hon pii sek hi. Huai ban ah, a sepkhiak leng khovel leh hiai taksa haatna a sepkhiak zoh vual diing ahihlouh ziak in, Pathian Khasiangthou tungtawn a thilhihtheihna (power) kipoimoh hi (Ephesate 1:3 ; Romte 8:14-17 ; Johan 14:15-18 & 25-26).
Pathianthu i chih temsau hiamtuah (Hebrute 4:13) sang a hiamzaw a, sukkhak phaak louh neilou ahihman in, kikhekna di leh kikhekna lam (sianthouna) delhna ah hon pii kei leh, “Athu theih a kitheih thoh” chih kisaktheihna di hi mahmah lou ahihlai in kisaktheihna ana hi daih hi (1 Korinthte 8:1). Sam 119:33-34 in hon hilh mahbang in, theisiam taktak hile hang, i lungtang hon sukha dia, kipahna kinei dia, zuih utna in kidim diing hi. Theisiam taktak le’ng, nakpitak a panla lou a i om chiang natawm uale, i om nuamlousak hial diing hiven (1 Timothi 1:19). Theihna in kulkalhna hon guan diing chi ahih chiang in (2 Peter 1:6), kuhkalna hon got kei leh Pathianthu thei kichi mahleng, kikhekna di tham a hon khoihkhalou ahihna ah, thei hetlou chihna toh akibang hi. Nnasep ziak a hotdam i hikei ua, himahleh, hotdam i hihziak ua nnasep utna got a om kihizaw ahi. I Ginna pen nnasep tellou a asi ahi chih Jacob 2:26 in hon hilh mahbang in, thei a hinpihlou i hihleh, i theihna suantaaklouh chihna ahi. “Thei kahi” kichih ngamna diing omlou himhim hi. Thei taktak hile’ng hichi niing-niiang a, lum lah lumlou – vot lah votlou, alem leh zui, peihkei leh zuilou a ki-omlou hetlou diing hiven. Khristian i hihna kivel chet poisa kei ni (2 Korinthte 13:5).
Toupa tung a kipahna:
Jesu Khrist hotdamna ziak a suahtatna i neih ban ah, Van gouluahtute hihna honpiakna ah, Pathian tung ah kipahna thuuktak i nei hi. Hiai i kipahna phungpi hita ahihman in, lungsung tawng ah hon phuulkhia kipahna in Amah Thu mang di’n hon hasot zel hi (Nehemia 8:10 ; Johan 15:10-12). A thu toh kituak a hinkhua i bawllem tam peuh leh i kipahna le pung hiaihiai hi. Athu mang ngelloute’n Pathian ah kipahna neitheilou uhi. Pathian a kipahna neiloute chu Pathian toh mimal a kizopna nei ngellou chihna leng ahi sek hi (Luke 11:28 ; Jakob 1:25 ; Johan 14:15 & 15:4 ; 2 Johan 1:6). Mimal a Pathian toh kizopna neilou i hihleh, khovellam a i phattuamna di kia kilam-en dia, i lungtang deihlamte leng khovel thilte – sum leh pai, damtheihna leh salam lohchinna leh masawnna chihkhawng hitaangpi ahihman in, huailam kia Pathian apat ngiat i hihkhak leh Amah tung ah kipahna i mu ngeikei diing uhi (1 Johan 2:15-16; Luke 8:14 ; Philippite 4:4 ; Galatiate 5:16). I suahtakna di leh kipahna di’n khovel thilte deih in ngiat mahle’ng, Toupa’n a zahngaih ziak in hon pe kholkei diing hi (Matthai 9:13). Setan in Amah tate khovellam a vualzawlna kia chiam masa ahihman in (Matthai 4:1-11), khalam hultak a om a, khalam thilte buaipih lou a, lungtang kikhekna omlou a, pawlawngtak leh midangte muh a masawn a, kilawmtak a Pathian be lel i hihleh, ei leh ei kikhem kihilel diing hi (Luke 6:46 ; 1 John 1:6 & 2:4 ; Galatiate 6:7 ; Isaiah 5:21).
Mahni kisuutna chih omngeilou a (Kahla 3:40 ; Hebrute 12:5), Pathian kiang a khelh thupha tawi ngeilou (1 John 1:9), Pathian kipahsakna di lungtang neilou (Kolossate 1:9-10) lah mi theih dia saptuam khawng a kizang mahmah, thuumna leh Bible simna, mahni kia a Pathian toh hun zang ngeilou chih bang i hihkhak leh kisuut a, kisiikna toh Toupa naih poimoh diing hi (Joshua 1:8 ; Sam 1:2 , 77:12, 119:23 ; 1 Thessalonikate 5:17). Huchilou a piangthaksa nungtolhna leh puukna a hun bangtan hiam chiangkuanglou tak leh hawmtak a ana zangta i hihleh akipahhuai hizel ahi; Kiikthei i hihziak in. Lamdik mukha nailoute hi’n lam diklou a pialkhe khate hitaleh, akibatna khat uh ahihleh, Pathian tung ah kipahna neilou uhi.
Zahngaihna Pathian:
Zahngaihna a dim Pathian in Amahlam zuante adi’n muhtheih leh nai in om gige a Amah kiang a kikte leng nawlkhin ngeilou hi (Jakob 4:8 ; Sam 145:18 ; 1 Johan 1:9 ; Luke 15:11-32). Huchibang a zahngaihna a dim Pathian’ hehpihna leh iitna (Jesu Khrist) ngainep i hihleh, ngohtheih kuamah i neikei hi. Mi ngoh utna, mahni dinmun ngohna chihte zaw dik kisakna leh i khelh bangtak a mahni leh mahni kimaituah ut louh ziak hi sek hi. A hehpihna ziak in, Pathian in Jesu Khrist tungtawn in salam, lungsimlam leh khalam ah i poimohteng hon pekhinta hi chih i Laisiangthou in gen hi (Hebrute 2:3 ; 10:26 ; 2 Korinthe 13:5 ; Ephesate 1:3 ; Tita 2:11 ; Philippite 4:13). Huchi ahihlai in, khial thei leh khialveu lungtang leh sapum in Pathian’ thilte sang in khovel thilte leh salam daante mah lunggulh zaw naak hi (Galatiate 5:17-21). Jesu Khrist hotdamna tangkhalou i hihleh, i samitna lungtang deihlamte khovellam thil ngen ahihziak in; hon pia himai zen leh, i mangthaina diing leh i sihna diing lel khawng hikha di’n ka gingta mahmah hi. Himahleh, Toupa zahngaihna ziingteng a thak ahihman in (Kahla 3:22), Amah apat suak i hihna uah, i suahtakna di un Jesu Khrist hon sawl hi (Romte 11:36 ; Kolossate 1:16). Khristian khotaang a piankha a, i neu uapat Pathianthu zakha a, tunitan a le za denlai i hihziak tak unleng hotdamna i naihna di awlsamtak a bawlsak a om i hi ua, Pathian zahngaihna thupi leh lamdang i sa mahmah hi.
I Pa Van a om in thil hoih hon piak thanuam:
Jesu Khrist ah i lungtang deihlam hon pe ngeingei dia i Pa’n thu hon chiam hitel ahi; a thanophuai dan maw! Amah i lungtang a masa pen leh thupipen a koih i hihleh, Amah thupina di thilte leh Amah suk kipahna di thilte i lungtang deihlam hidia, huaite mah ki-ngen diing hi (Matthai 6:33 & 22:37). Khovel hauhsakna, nopsakna leh masawnna chihte hon phalsaklou chihna ahikei a, Amah thupina di ahih nak leh, Toupa’n hon pelou hetlou diing hi (Romte 8:28). Khrist hotdamsate zaw, Khasiangthou in niteng hinkhua hon makaihta ahihziak in khalam thilte lungtang deihlam in i neitheita uhi. Sa a omlai i hihman un, khalam thilte i lungtang in adeihlouh hun inleng, Khasiangthou thilhihtheihna toh, khalam thilte mah kiteelzaw zel thei hi (Galatiate 5:17 & 24). Mi piangthaksate’n khovel thilte deihna nei nawnlou chih hikei mahleh, i kipahna uh khovelthilte ah kinga nawn lou hi. Hiaibang mite’n bangkim a Toupa phawk kisin tou zel i hihchiang un, bangkim ah Toupa tung ah kipahna i neithei zelta uhi (1 Thessalonikate 5:18).
Matthai 7:11
Huchi hileh, nou migilou in bawn, na tate uh thil hoih piak na dan na theih un, na Pa uh van a om in a ngente thil hoih pe zaw semsem lou diing hia?
Pathian’ deihlamte mah i lungtang’ deihlamte hisak a, huaite a kipahna mu di’n Toupa’n simtute hon vualzawl chiat hen aw, Jesu Khrist min in. AMEN.
-Chingngaihlian Tunglut
February 18, 2022 / Article No. 28
(Laigelh toh kisai kupbeh nuam a omleh, Laigelhtu +919892316430 ah thuzaak theih diing hi.)